BU SUNUMDA ÇİZGİ FİLMLERİN YARARLARI VE ZARARLARI ANLATILIYOR İYİ SEYİRLER Uploaded on authorSTREAM by aqses Slide 1:ÇOCUK VE ÇİZGİ FİLM Slide 2:Son yarım yüzyıldan bu yana teknolojik gelişmeler inanılmaz bir gelişim göstermektedir. Bu gelişim birçok insanı şaşkına çevirmiş ve toplumların gelişimini çeşitli yönlerden yoğun derecede etkilemiştir Slide 3:Teknolojiyi anlamaya özümsemeye ve teknolojiden kendimizce yeni ürünler elde etmeye çalışırken ısrarla bir gerçeği göz ardı etmekteyiz. Teknoloji bir yönden hayatımızı kolaylaştırırken diğer yönden de farklı alanlarda insanları etkilemektedir. Slide 4:Mesela; teknolojik ilerlemeyi daha yakından takip eden hatta teknolojiyi üreten ülkeler, dünyadaki maddi manevi güç unsurlarını da temelinden etkilemektedir. Ve dünyanın egemeni olma yolunda teknolojiyi kullanmaktadırlar. Slide 5:Teknolojik ilerleme denildiği zaman aklımıza gelen ilk ürünlerden biri şüphesiz televizyondur. Ancak ülkemizde televizyonun gelişimi diğer ülkelere göre daha geç başlamıştır. Slide 6:Televizyon 19. yy sonlarıyla 20. yy başlarında elektrik alanındaki ilerlemeler sonucu ortaya çıkmıştır. 1884 yılında Alman bir mucit telsiz yoluyla resim yayınlayan bir diskin geliştirmiş, bu televizyonun doğuşu olmuştur. Slide 7:İlk televizyon deneyi1900 yılında Fransa da yapılmıştır. İlk televizyon yayını ise ABD de 1927 yılında New York ile Washington arasında gerçekleşmiştir. “Tele” ve “vision” sözcüklerinin birleşmesinden oluşan ve “uzağı görme” anlamına gelen bir kavramdır. Slide 8:Televizyonun ve televizyonda yer alan ürünlerin iki toplumsal işlevi vardır. 1. Açık işlevi: Ürünün hedef kitleye ulaştırdığı mesajın toplumsal işlevi ile ilgili olarak görünen amacıyla yakından ilişkilidir. Slide 9:2. Gizli işlevi: Görünmeyen, iletilmek istenmeyen ancak hedef kitleden bireylerin değişik bireysel özellikleri ve yaşam deneyimlerine bağlı olarak ortaya çıkan işlevidir. Örneğin cinayet haberlerinin gizli işlevi, cinayeti öğretme yolları olabilir. Böylece televizyon yoluyla taşınan mesajlar, bireyler için olumsuz mesaj içerebilmektedir. Slide 10:Televizyonda çocukların en çok izlediği programlar çizgi filmlerdir. Slide 11:Çizgi film, film karakterinin bir hareketinin art arda gelen evrelerini çözümleyen resimlerin tek tek filme alınmasıyla gerçekleşir. Çizgi filmin kökeni Çin’deki eski gölge oyunlarına dayanır. Çizgi filmin öncüsü Fransız Emile Reynaud kabul edilir. İlk çizgi film gösterisi Paris’teki Grevin Müzesi’nde elle çizilmiş ve guaş boya ile boyanmış desenleri perdeye yansıtarak düzenlenmiştir. Amerikalı Stuart Blackton resim resim görüntüleme tekniğini bularak çizgi filme büyük bir atılım kazandırdı. Slide 13:ABD’de deneme niteliğindeki çizgi filmler,1909’dan sonra Winsor McCay’ın çabalarıyla aşıldı. Sanatçı, dokuz yıl sonra ilk uzun metrajlı çizgi filmi gerçekleştirdi: bunlar The Sinking of the Lustania.1910’lu yıllar boyunca çalışmalar hızlandı. İlk çizgi film kahramanları 1919 ve 1920 yıllarında doğdu: Pat Sullivan’ın Felix the Cat’i ve Max ve Dave Şeischer kardeşlerin Koko the Clown’u… Slide 14:Birkaç yıl sonra ileri görüşlü bir yaratıcı olan Walt Disney, çok ilgi çeken bu yeni sanatın büyük olanaklarını kullandı. İnsan biçimli fare Mickey’nin beyaz perdede görünmesiyle çocuklar ve yetişkinler için bir düş fabrikasının temelleri atılmış oldu. 1930’dan başlayarak ses ve desenin, çok geçmeden de renkle buluşmasıyla çizgi film tüm dünyada yayıldı. Amerika’da,Walt Disney’in gerçekçi ve akıcı üslubu benimsendi. Slide 16:Peki çocuklar ne kadar çizgi film seyrediyor Çocukların 3–4 yaşından başlayarak 12–13 yaşına kadar günde ortalama 1–2 saat çizgi film izledikleri araştıralarla belirlenmiştir. Slide 17:Çizgi film eğitimi çocuklar için sanatsal bir faaliyet olmakla birlikte bedensel, zihinsel ve psikolojik gelişimlerini de daha ileriye taşıyarak onların açığa çıkmamış yeteneklerin keşfetmemizi sağlayabilir. Ayrıca gelenek ve göreneklerimizi, yerel değerlerimizi Karagöz-Hacivat gibi, Nasrettin Hoca gibi, Keloğlan gibi değerler çizgi filmler aracılığı ile çok daha kolay anlatılabilir. Çizgi film sanatı öğretmenlik eğitimi veren üniversitelerimizin ilgili bölümlerinde yer vererek daha çok çocuğa ulaşılabilir Slide 18:Çizgi filmin çocuk gelişiminde tamamen zararlı olduğunu söylemek de imkansızdır.çünkü İyi örnekler de var Bazı çizgi filmler çocuklarda sevgi, yardım severlik duygularının gelişmesini sağlar. Finlandiya'daki 6 yaşındaki Mike Jahnen nehire düşen arkadaşı Tukka Klaus'u, çizgi filmlerde gördüklerini kurtarması nedeniyle madalya alarak ülkesinde "milli kahraman" ilan edilmiştir. Slide 19:Bu gibi özel durumlar dışında çizgi filmlerin tahmin edildiğinden daha fazla zararları bulunmaktadır. Slide 20:Ülkemizde yayınlanan çizgi filmler üretildikleri toplumun kültürünü yansıtırlar. Kullanılan isimlerden olayın geçtiği mekana, önemli günlerine kadar kendi kültürlerini yaşar, yaşatırlar. Nitekim Cadılar Bayramını, Paskalyayı Şükran Gününü Noel’i biz çizgi filmlerden öğrendik. Slide 21:Japon çizgi filmlerindeki kahramanların boylarının uzunluğu ve gözlerinin büyüklüğü hiç dikkatinizi çekti mi? Slide 22:ABD yapımı çizgi filmlerde ise güç unsurları daha çok kullanılmaktadır. Slide 23:Söz konusu çizgi filmlerde dikkati çeken önemli bir özellik de cinsiyet rol tanımlamalarıdır. Bu tanımlamalarda çocuklar, bir kadın ya da erkek olarak nasıl olmaları gerektiğine ilişkin oluşturulmuş ideal tipleri görmektedir ve onlar gibi olmaya çalışmaktadırlar. Slide 24:Bu tiplerin özelliklerine baktığımızda kadınların, zayıf, pasif her zaman erkekten yardım talep eden kurtarılmayı bekleyen taraf durumunda olduklarını görebiliriz. Erkeklerin ise evin geçimini sağlayan, yarışmacı, aktif, kurtarıcı, güçlü, hizmet talep eden taraf olduğu görülmektedir. Bunun en güzel örneği ise Temel Reis’tir. Çünkü Safinaz’ın sürekli onun gücüne ihtiyacı vardır. Slide 26:Çizgi filmler çocuğun dünyasını ve dil gelişimini olumlu etkilemesi, eğitimine yardımcı olması, zihinsel ve yaratıcı aktivitelerini yönlendirmesi gibi birçok olumlu etkiler olmasını isteriz. Ancak günümüzde çizgi filmlerin pek çoğu eğitici olmaktan uzak, hayalci, fantastik, şiddet içerikli öğelerle doldurulmuş ve sırf eğlendirmeye yönelik öğeler bulunmaktadır. Çizgi programların birçoğunda konuşma dili sıkça yanlış, argo ve yabancı kelimelere özentili olarak kullanıldığı için, çocuğun dil gelişimi olumsuz etkilenebilir. Slide 27:Çizgi filmlerde kullanılan teknikler ve zararlı görüntüler çocuğun fiziksel gelişimini de olumsuz etkilemektedir. Slide 28:17 Aralık 1997 günü, Tokyo televizyonundan çocukların en fazla tercih ettikleri çizgi film olan cep canavarı (Monstre de Poshe) yayınlanmaya başlamıştır. Adı Picachu olan fare görünümündeki, iyiliksever adam bilgisayardaki virüsle mücadele etmek için gözlerinden beş dakika boyunca mavi, kırmızı, beyaz flaş biçiminde ışıklar saçmaya başlar. Bu ışıklar virüsü yok edecek gücü temsil etmektedir. Bu görüntülerin ardından, 3 ile 20 yaş arasında olan 700 kişi çeşitli organlarında çırpınmalar hissettiklerini, gözlerinin tahriş olduğunu, nefes alma zorluğu çektiklerini ve midelerinin bulandığını söyleyerek sağlık kuruluşlarına başvururlar. Slide 30:Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, bu kişiler arasından 208'i hastaneye yatırılır. Belirtiler epilepsi krizine benzer. Osaka'da bir kız çocuğu bilincini yitirir. Bu konuda yapılan anketlere göre, programı seyreden 10 binden fazla çocuk çeşitli rahatsızlıklardan acı çekerler. Slide 31:Çizgi filmlerdeki gizli mesajlar çocukların okuma ve özgür düşünme yeteneğini kısıtlayan kendi başlarına düşünme ve araştırma imkânlarını yok eden bireyler olarak yetişmelerine neden olmaktadır. Slide 32:Çocuğun aşırı çizgi film izlemesi, kitap okuma, spor yapma, müzik dinleme, resim yapma, arkadaşlarıyla oyun oynama gibi olumlu faaliyetlerden, etkinliklerden hatta yemek yemekten bile alıkoyabilir. Çocuğun televizyon karşısında uzun süre kalması, çevreyle ilgisini azaltabilir, konuşmasında gecikmeye neden olabilir. Slide 33:İzlediği çizgi filmin sürekli reklamlarla bölünmesi çocuğun dikkatini toplayamamasına neden olabilmektedir. Slide 34:Çocukların çizgi filmlere olan bağlılığının fark edilmesi ile izlenilen çizgi film arakterinin oyuncak figürleri hata oyun kartları piyasaya sürülmüş ve bu işten iyi bir ticari kar elde edilmştir. Hatta şekerli gıda maddeleri ve içecekler, hazır yiyeceklerden oluşan tüketim mallarını çocuklara satmayı hedefleyen şirketler çizgi film kahramanlarını kullanarak çocuklara bu ürünleri pazarlamaktadırlar. He-man, Ninja Turtles,, şimdi de Pokemon, Silvester, Twety Barbie gibi çizgi filmler bunlara örnektir.ayrıca dondurma, telefon,SIM kart reklamlarında kullanılan animasyonlarda bu maksatla yapılmaktadır. Slide 35:Çizgi filmlerin en ciddi zararı ise çocukları şiddete özendirmeleridir. Çizgi filmlerde, temel karakterler çoğu zaman kurbandır ve haksızlığa uğradığında sorunları çözmenin tek yolu şiddettir. Sonunda, bu yolu kullanarak kazanan da hep iyiler olmaktadır. Haliyle bunu izleyen çocuk karşılaştığı her zorlukta şiddete başvurmakta adeta bunu normal bir davranış gibi kabullenmektedir. Slide 36:Diğer algılanan bir mesaj da herhangi bir anlaşmazlık olduğunda ya da sorun olduğunda, kesinlikle bir taraf olması gerektiğidir: kazanan ve kaybeden. Yani çocuklara bu şekilde, bu dünyada ya kazanacaksın ya da kaybedeceksin mesajı verilmektedir. Dolayısıyla kazanan olmak için şiddet şarttır mesajı verilir. Slide 38:Bunun için kullanacağın materyal ise yanı başındadır ve istediğin zaman kullanabilirsin. Elindeki silahla daha güçlüsün ve halledemeyeceğin problem yok gibidir. Böylelikle televizyonda izlenen şiddet, anında çocuğun davranışlarına yansımaktadır. Bazen de bilinçaltına yerleşmekte yıllar sonra da bunu kullanabilmektedir. Elinde silah, kılıç olan çizgi film kahramanlarının sayısı hiç de az değildir. Slide 41:Can alıcı bir diğer noktası ise televizyondaki çizgi filmlerde yer alan şiddetin sonucu, çoğu zaman az bir kan, acı ve ağrı olarak gösterilmekte ve şiddet uygulayan taraf cezalandırılmamaktadır. Hatta bazen uçurumdan düşen ya da üzerinden araba geçen kahramanlar hiçbir şey olmamış gibi yerlerinden kalkarlar ve macera kaldığı yerden devam eder. Ama bu durum çocuk için hiç önemli değildir. Örneğin kafasına kalas düşen kara kedinin çıkardığı sesler, çocuğu eğlendirebilmektedir. Oysa gerçek dünyadaki şiddet bu şekilde eğlendirici değildir. Slide 43:Çizgi filmler içerisinde çocukları etkileyen cinsel mesajlar da yer almaktadır. Henüz cinselliği ve cinsel gelişim kavramını anlayamamış bireyler için bu durum sakıncalıdır. Bunun en güzel örneği ise Georgie’dir. Slide 44:Bu çizgi filmde bir aile ölmek üzere olan bir kadının kızını evlat edinir. Ailenin iki oğlu ise kıza aşık olur ve işler karışır. İşin tuhaf tarafı büyük kardeş Georgie nin evlatlık olduğunu bimekte aşık olan diğer kardeş ise bunu bilmemekte ve kardeşine aşık olmaktadır. Slide 45:Televizyonda en çok izlenen çizgi filmlerden biri olan Şirinler’dir. Slide 46:Şirinler, Belçikalı çizer Peyo'nun ünlü eseridir. 1981'de televizyonda gösterilen Şirinler büyük ilgi gördü. Orijinal ismi "Schtrumpf" (İngilizce'de "Smurf") olan Şirinler 256 bölümden oluşmaktadır.. Slide 47:Şirinler yıllardır Komünizm propagandası yapmakla suçlanmış ABD'de bir dönem gösterimi yasaklanmıştır. Bunun nedeni para olmadan komünal bir yaşam sürmeleri Şirin baba'nın Karl Marx'a benzemesi ve kızıl şapka giymesidir. Herkes kendi işini yapıyordur ve mutludur. Herkes aynı şeyi giyiyordur. Çizgi filmdeki Şirinlerin düşmanı Gargamel papaz cübbesi giyer ve dini sembolize eder, altın ve para düşkünüdür (kapitalizm) ve onları yeme (misyonerlik) gibi pek çok gizli unsur bulundurduğu iddia edilmiştir. Şirinlerin temsil ettiği çok farklı unsurlar da vardır. Örneğin; Şirine feminizmi, Süslü eşcinselliği, Güçlü şirin maço erkeği temsil eder. Slide 48:Son dönemlerin en çok izlenen çizgi filmlerinden olan “Pokemon”’ Türkiye’ye peşinde birçok tartışmayla birlikte geldi. Sicili çok temiz olmayan bu çizgi film birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de aynı tepkileri gördü. Ülkemizde diğer ülkelere göre biraz daha abartılan bu hadise yine diğer ülkelerde eşine az rastlanır iki olayla doruğa çıktı. Slide 49:“Pokemon Gibi Atladı” Tüm dünya çocuklarının bir numaralı çizgi filmi Pokemon Mersin’de faciaya neden oluyordu. 4 yaşındaki Ferhat Pokemon çizgi filmindeki kahramanlara özenerek uçmayı denedi. Oturduğu apartmanın 7. Katından atlayan Ferhat’ın yalnızca sol ayağı kırıldı. Ferhat “Neden düştün?” diye soran doktora “Pokemon’u izledim, Pokemon gibi uçtum.” dedi Slide 50:Bu tür olaylara neden olan “Pokemon” 1989da Japonya ortaya çıkmış ve 1996’dan sonra hızla tüm dünyaya yayılmıştır. Pokemon Japon yapımı bir çizgi filmdir. Japon çizgi film enstitüsü günümüzde muazzam gelir kaynaklara sahiptir. Temeli 1950lere kadar uzanır. Önce çizgi film ekranlarda çocukların sevgisini kazanıyor, sonra reklamlar ve çizgi filmin popüler karakterlerinin oyuncaklarıyla inanılmaz bir gelir elde ediliyor Başarılı çizgi filmler cd halinde satılıyor. Slide 51:Pokemon dünyasında her yaratığın özel güçleri ve belli elementlere bağlı üst düzeyde yetenekleri var. Kendi aralarında savaşan çeşitli yaratıklara verilen ad olan Pokemon’un uçarak savaşanlarını çocuklar daha çok beğenmektedir. Gösterildiği ülkelerde çocuklar tarafından çok sevilmiştir. Zamanla Pokemon’un büyük bir sektör oluşturmuştur. İnternet siteleri, dergiler, sınırsız oyuncak ve gıda maddeleriyle her geçen gün birçok çocuğu etkisi altına almaya başlamıştı. 150 değişik türü olan Pokemon kart oyununda kendine has kuralları olan ve iyi bir strateji uygulanması gereken bir oyun piyasaya sürülerek başka bir kazanç kapısı elde edilmişti. Slide 53:RTÜK açıklamalarına göre yayınlandığı günden itibaren Pokemon en fazla şikayet alan çizgi filmdir. Çizgi filmler konusunda yapılan başvuruların çoğu değişik konulardaki şikayetlerden oluşmuştur. Alo RTÜK servisinin hizmete girdiği günden bu yana Pokemon çizgi filmi tek başına büyük oranda şikayet almıştır. Söz konusu çizgi film ile ilgili olarak alınan şikayetlerden büyük çoğunluğunda çocukları olumsuz etkilediğinden kaldırılması istenmiştir. Slide 54:Yapılan bu şikayetler sonucu araştırmalar yapılmış ve pokemonun ilgili maddelere göre ceza almasına karar verilmiş ve ‘POKEMON’ adlı çizgi filmini yayınlayan ATV’nin yayınının 1 gün süreyle durdurulmasına karar verilmiştir.” kararını almıştır Çocuklar TV'deki Şiddeti Neden Severler? :Çocuklar TV'deki Şiddeti Neden Severler? TV'de sunulan şiddet, çocuklar için heyecan verici olabilmekte ve onların hayal dünyalarını renklendirmektedir. Slide 56:1. Çizgi film izlerken seçici olmalı, her çizgi film izlenmemelidir. Özellikle kazanımlar çok olan çizgi filmler izlenmelidir. 2. Gerektiğinde televizyon yönetici ve yayıncılarını uyararak, onları kendi kültürümüze uygun çizgi filmler yapmaları konusunda uyarılarda bulunmalıyız. Görüşlerimizin değerlendirildiğini gördüğümüzde ise teşekkürlerimizi iletmeliyiz. Slide 57:3. Aile bireyleri olarak televizyonu sürekli seyretmemeli, çocuklarımıza örnek teşkil etmeliyiz. Çocukların televizyonu sürekli değil, belirli saatlerde seyretmelerine imkân vermeli ve seyredecekleri çizgi filmlerin onların gelişmelerine uygun olmasına dikkat etmelidirler. 4. Eğer kaset yahut CD ile video seyretme imkânı varsa, zaman zaman çocukların televizyon seyretmeye yönelik ilgi ve gereksinimleri, ahlakî bakımdan uygun çizgi ve dizi film kasetleri veya CD'leriyle giderilmelidir (Karacoşkun, 2006) 5.Şiddet içerikli çizgi filmler kesinlikle izlettirilmemelidir. Slide 58:6.Kültürel değerlerimize aykırı çizgi filmler izlettirilmemelidir. 7. Çocuğu oyalamak ya da eğlendirmek için çizi film yerine farklı sosyal etkinlikler düzenlenmelidir. 8. Çizgi film seyretmesi için belirli zaman aralıkları seçilmeli ve bu zamanlarda çizgi filmler birlikte izlenmelidir. 9. Çocuğun izlediklerinden ders çıkarması için film sonunda onula konuşup ne anladığı sorulmalı ve çocuk düşünmeye sevk edilmelidir. Slide 59:Çizgi Bir Dünyadır Hayat.içimizdeki Çocuk Ölmedikçe Hepimiz Birer Çocuğuz Unutmayın,Onu Yaşatın… Dinlediğiniz için teşekkürler…