Cumhuriyet döneminin ardından Mustafa Kemal Atatürk’ün kadınlar için açtığı aydınlık kapıdan onlarca, yüzlerce kadın Türkiye’nin uygarlık seviyesinde bir yaşama ulaşması için ağırlıklarını koydular.
Bu, cumhuriyet devrimi kadar önemli bir devrimdi.
Bir çok kadın, erkeklerden hiç aşağıda olmadığını binlerce kez kanıtladı ve kendini kabul ettirdi.
Taa ki bu yüzyılın başına kadar….
Bu yüzyılın başında dönüştürülmeye çalışan cumhuriyet kazanımları ve karşı devrim hareketleri kadınların yeniden “kapatmaya” dönüştürülmesi hareketlerini hızlandırdı.
Elbette buna “çanak” tutan kadınlar da oldu.
Uyanlar da...
Bugün “Dünya Kadınlar Günü”...
Bu anlamda yaratılan bir yığın “günlerin” arasında, belki de en anlamlı olanı...
Yarın Kayseri’de, bu anlamda çok hoş da bir tören var. Cumhuriyet Türkiye’sinde “ilk”lere imza atmış ilk kadınlara plaket verilecek.
Bunlardan biri de İlmiye Bergman...
İlmiye hanım 96 yaşında. Şanslı, çünkü bir çok “ilk”e gıyabında ödül verilecekken, İlmiye hanım gidip plaketini alacak.
Plaketin üzerinde ne mi yazıyor?
“Erciyes’in zirvesine tırmanan ilk Türk kadını İlmiye Bergman”
Plaketi Kayseri Büyükşehir Belediyesi verecek.
Bu sayede 1936 yılında Erciyes’in zirvesine çıkan ilk Türk kadını unutulmamış olacak.
İşte İlmiye Bergman’ın biyografisi:
Muhaddiszade Sait Efendi ile Ayşe Hanım’ın en küçük oğlu, Huant Hatun Medresesi Müderrisi Âlim Efendi ile Molu’lu Dudu Hatun ile Mustafa Bey’in en büyük çocukları Simiten hanımın evliliklerinden dört kız çocukları olur. Sırasıyla Ayşe, İlmiye, Fevziye, Melahat.
İkinci çocuk 29 Kasım (Hicrî 1330), Miladî 1914 yılında Birinci Cihan Harbi Seferberliği sırasında Kaleiçindeki baba evinde dünyaya gelir, babası İlmiye adını verir.. 1915 de Talat Paşa’nın Kayseri ziyareti sırasında yoğunluk nedeniyle sağlıksız bulunduğu gerekçesi ile Kaleiçi’nin boşaltılması kararlaştırılır. Techir dolayısı ile boşalmış olan Ermeni evleri Kaleiçi sakinlerine tahsis edilir. Âlim Hoca’ya kökeni ve konumu nedeniyle Ermeni cemaati başkanı Camgöz Efendi’nin konağı verilir. İltimas edildi dedikoduları üzerine Âlim Hoca bu evi iade eder ve aile bugün envanterde Âlim Hoce evi diye anılan Ermeni klisesi başpapazının evine yerleşir. İlmiye Hanım’ın çocukluğu bu evde geçmiştir. 5 yaşında mahalle mektebine gider okuma yazmayı ve Kuran’ı öğrenir.
1922 de okur yazar olarak doğrudan Setenönü’ndeki Hacı Mansur İlkokuluna devam eder.
1927 de mezun olduğunda okul Kiçikapı’ya Ermeni Klisesinin papaz lojmanına taşınmıştır.
1928 de o zaman lisenin yanında eski Cizvit cematinin Külliyesi’nde bulunan Kayseri Kız Ortaokulu’na kaydolur.
Birinci Cihan Harbini daha çocukken, Kurtuluş Savaşını, Cumhuriyetin ilanını, Atatürk Devrimlerini ve en önemlisi trenin Kayseri’ye geldiğini, Sümerbank ve Tayyare Fabrikasının kurulduğunu, Kayseri’ye elektriğin geldiğini öğrenci iken yaşamış, görmüştür.
2 Haziran 1932 de Kayseri Tayyare Fabrika’sının ilk Türk uçak mühendisi ve ilk İşletme Müdürü gene Kayserili olan eski ayandan Karamehmetağazadeler’den Binbaşı İbrahim Bey ile Gavremzade’lerden Elmas hanımın ortanca oğlu Alaeddin beyle evlenmiştir. Bu evlilikten ikisi kız, biri erkek üç cocukları olmuştur. Olcay, Senem ve İbrahim. Bu çocuklarıyla da İkinci Dünya Savaşını görmüştür.
Erciyes Dağı zirvesine çıkan ilk Türk kadınıdır. 26 Temmuz 1936. Bunu bir hırs, bir misyon olarak değil sırf merak ve keyf olarak yapmıştır, yaşam sevinci yüksek olan bir kişiliği vardır. 29 Kasım 2009 da 95 inci yaşını bitirmiş, şu anda 96 yaşını sürmektedir.
Odatv.com